Spotkanie ze Zbigniewem Kowalewskim i Michałem Siermińskim będzie dotyczyło zmiany ideowej i programowej jaka dokonała się wśród części działaczy NSZZ „Solidarność” w latach 1980-1989. Porozmawiamy także o pierwszych latach transformacji ustrojowej, zmianach jakie zaszły w postrzeganiu roli robotnika, w dyskursie publicznym oraz o kapitulacji „Solidarności” wobec „wolnorynkowej dyktatury”.

Strajki w sierpniu 1980 roku doprowadziły do powstania NSZZ „Solidarność” - największego związku zawodowego w Polsce. Na samym początku jego działalność charakteryzowała radykalna walka o interesy robotników. Przykładem tego są postulaty robotników strajkujących w Stoczni Gdańskiej w sierpniu 1980 roku. Spośród 21 żądań zapisanych na słynnych tablicach możemy znaleźć m.in.: obniżenie wieku emerytalnego, podwyżki pensji pracowniczych oraz ich indeksacji o wskaźnik inflacji, budowa żłobków i skrócenie czasu oczekiwania na publiczne mieszkania itp. Po wydarzeniach sierpniowych 1980, dyskusję w środowisku związkowym zdominował pomysł wprowadzenia samorządności robotniczej. Powstało wówczas wiele podziemnych publikacji na ten temat. W konsekwencji, w październiku 1981 roku „Solidarność” przyjęła uchwałę, w której jednym z jej głównych postulatów było utworzenie samorządów pracowniczych w zakładach pracy. Niestety, nadzieja związkowców na ustanowienie rzeczywistej i bezpośredniej kontroli nad zakładami pracy została pogrzebana wraz z wprowadzeniem stanu wojennego. Osiem lat później w grudniu 1989 roku, utworzony przez Tadeusza Mazowieckiego rząd, posłowie wywodzący się z „Solidarności” wraz z pozostałymi partiami “postkomunistycznymi” przegłosowali szereg ustaw dotyczących tzw. reformy Balcerowicza (skrajnie prokapitalistycznej). Rozpoczęto likwidację zakładów pracy (dezindustrializacja). Nastąpił wzrost bezrobocia. Wiele grup społecznych stanęło na skraju ubóstwa. Co więcej, figura robotnika, związkowca walczącego nie tylko o swój partykularny interes, ale wolność całego narodu, została z dnia na dzień zdeprecjonowana. Od tego czasu związkowcy przedstawiani byli jako awanturnicy, a robotnicy jako ekonomiczni ignoranci, hamulcowi koniecznych zmian gospodarczych.

Dlaczego doszło do tak radykalnej zmiany światopoglądowej wśród przywódców działaczy NSZZ „Solidarność? Co wydarzyło się przez 8 lat pomiędzy wydaniem uchwały o samorządności robotniczej przez NSZZ “Solidarność”, a transformacją ustrojową? Jak zmieniła się rola NSZZ „Solidarność” w latach 90? Czy pracujący stali się ofiarami czy beneficjentami zmiany ustrojowej?

Na powyższe pytania odpowiedzą:

Michał Siermiński – badacz historii opozycji w PRL. Autor książek: „Dekada przełomu. Polska lewica opozycyjna 1968–1980. Od demokracji robotniczej do narodowego paternalizmu” (2016) oraz „Pęknięta Solidarność. Inteligencja opozycyjna a robotnicy 1964–1981" (2020).

Zbigniew Marcin Kowalewski – badacz ruchów lewicowych, autor książek i artykułów, tłumacz. W 1981 został wybrany do Prezydium Zarządu Regionu Łódzkiego NSZZ Solidarność, był delegatem na I Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność”. Występował na rzecz przejmowania zakładów pracy przez robotników i tworzenia samorządów pracowniczych, mających kierować procesami decyzyjnymi w zakładach pracy. W wydanej wówczas broszurze O taktyce strajku czynnego zawarł m.in. postulat tworzenia straży robotniczej.

Wejściówki w cenie: 10 zł

*******

Bezpieczne zakupy w Bilety24. W przypadku odwołania wydarzenia, gwarantujemy automatyczny zwrot środków potwierdzony komunikatem wysyłanym na adres e-mail, podany podczas zakupu.